Theater De Roode Bioscoop
Studio Antigone speelt Antigone van Sofokles

Studio Antigone speelt Antigone van Sofokles

Antigone is een spannend verhaal over een jonge vrouw uit een verdoemd geslacht. Haar vader Oidipous trouwde met zijn eigen moeder; zij kregen vier kinderen: Antigone, Ismene, Eteokles en Polyneikes. De tragedie draait helemaal om het feit dat Antigone een van haar dode broers, die ‘fout’ was in de oorlog, niet mag begraven van de nieuwe baas op de troon: Kreon. Dit verbod plaatst haar tegenover Kreon, de eenling tegenover de Staat. Hij dreigt haar te doden als ze zijn macht niet erkent. Een komisch werkend puntje is dat Kreon in-het-nauw tegenover Antigone’s vastberadenheid graag de vrouwenhaat-kaart uitspeelt!

Donderdag 15 sep. 2022 - 20:00 uur - € 15,00

De vraag waarmee ik al heel lang zit, is: hoe komt het toch dat we het ‘raar’ vinden wanneer een van Tjechovs Drie Zusters zwart is of Hedda Gabler in een rolstoel zit? Dat bevooroordeelde kijken moet uit het theater verdwijnen, vind ik, omdat het acteurs buitensluit of altijd in hetzelfde frame zet: de zwarte man in het frame van de conciërge, bewaker, crimineel; de gehandicapte vrouw in rolstoel in het frame van de patiënt, afhankelijk en hulpbehoevend.

Om te beginnen bouwde ik mijn Stichting Studio Antigone om in een ANBI-Stichting met Bestuur en werkcode Diversiteit&Inclusie, met veel aandacht voor Educatie. Ik ging op zoek naar Kleine Zalen in reguliere schouwburgen en naar Speelplaatsen van cultureel-divers pluimage: buurthuizen, musea, kerken, zolders onder de hanenbalken, ouwe schoollokalen en zelfs buiten als het moet. Waarom? Om een zo gevarieerd mogelijk publiek te bereiken. Als stuk koos ik Antigone van Sofokles met een zo divers en inclusief mogelijke bezetting.

Waarom Antigone?

Ik koos voor een Griekse tragedie omdat die mijn hartstocht heeft en dit erfgoed, teveel verwaarloosd, aan het verstoffen is. De ouderen voelen zich er niet meer bij betrokken – wanneer was de laatste integrale voorstelling ook al weer - voor de jonge generatie is het ‘ouwe zooi, gelijk een knekelhuis’. Dat is niet zo mooi. Aan de Studio de opdracht dit beeld te resetten. Dat moet mogelijk zijn, want Antigone is actueel, heeft dramatische kracht èn spelpotentie.

De voorstelling legt een wereld bloot van lang geleden (5e eeuw v.Chr.), maar een wereld die verrassend veel op de onze lijkt. Zeker nu we dagelijks het drama meemaken van een dictator aan onze grenzen die net zolang blijft moorden tot hij krijgt wat hij hebben wil. Ja, en ook die vrouwenhaat is er nog steeds. Het is bijna niet te geloven: inmiddels zijn er 2500 jaren verstreken.

Maar er is meer opvallends. Uit het verbod om te begraven vloeien actuele thema’s voort, zoals de eenling tegenover de overheid, familiewaarden tegenover het staatsbelang, democratie tegenover tirannie. En ook prangende vragen: wat doe je om je macht te behouden? Je tegenstander vernietigen, familie of niet? Hoever ga jij als burger om je ideaal te verwezenlijken? Desnoods sterven voor je ideaal? Durf jij Greta Thunberg te zijn?

Zoveel mogelijk willen we de oorspronkelijke tekst en de structuur met koorzangen in stand houden.

Tegenwoordig is het gebruikelijk dat alleen het verhaaltje van de Griekse tragedie wordt verteld. Dat vinden we nou echt jammer. Juist het bekritiseren en becommentariëren van de handeling, zoals het koor doet, zet het publiek tot meedenken aan. Zo wordt elke toeschouwer zelf een deel van het Koor. Dat is toch mooi als publiek en spelers samen het verhaal vertellen? En samen zingen en dansen, waarom niet? We willen zelfs zover gaan dat we delen van de koorzangen zingen op gereconstrueerde oud-Griekse muziek - zoals die waarschijnlijk geklonken heeft in de 5e eeuw voor Christus – en deze afwisselen met songs uit onze eigen tijd.

Antigone lijkt zo een eigentijdse, muzikale voorstelling te worden? Dat kan toch niet?

Natuurlijk wel! Het is echt onzin om te zeggen dat een Griekse tragedie oud en stoffig is. Voor ons publiek, jong tot en met oud en zo divers als maar kan, maken we er een levendige, tragische, soms zelfs komische en opwindende, maar altijd waarachtige voorstelling van.

Antigone zou vandaag geschreven kunnen zijn.

Credits STUDIO ANTIGONE speelt: Antigone van Sofokles 

Spel Marguerite de Brauw, Felix Burleson, Julien Croiset, Tim van den Heuvel 

Decor Herbert Janse Kostuums Dorien de Jonge
Techniek/Lichtontwerp Luka Halbe
Techniek/Geluidontwerp Armand Wouters
Fotografie Marieke Timp;Judith Zwikker
Koorcompositie en -repetitor Henri Overduin
Regie Agaath Witteman